Młodzieżowe Słowo Roku 2024 – analiza nominacji
Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku od Wydawnictwa PWN przyciąga uwagę swoją różnorodnością i kreatywnością młodych ludzi. Tegoroczna finałowa dwudziestka obejmuje zarówno słowa zapożyczone z języka angielskiego, jak i te wywodzące się z polskiego internetu, popkultury czy gier. Jak wygląda finałowa 20? Sprawdźmy
Wybrane słowa i ich znaczenie
Co konkretnie oznaczają wybrane słowa oraz jakie były ich odpowiedniki we wcześniejszych czasach? Przyjrzyjmy się bliżej:
Aura – pozytywna energia, jaką emanuje dana osoba.
Kiedyś: „ma charyzmę”, „ma dobrą aurę”.
Azbest – osoba lub coś, co jest niezwykle odporne na krytykę lub stres.
Kiedyś: „ma skórę jak nosorożec”, „twardziel”.
Bambik – początkujący gracz w grach wideo, często nieporadny.
Kiedyś: „świeżak”, „nowicjusz”.
Brainrot – obsesja na punkcie czegoś, zwykle popkulturowego, co „zjada mózg”.
Kiedyś: „ma fioła”, „świruje na punkcie czegoś”.
Brat – kolega, osoba bliska. Wyrażenie używane z sympatią.
Kiedyś: „stary”, „ziomek”.
Cringe – coś żenującego, niewygodnego.
Kiedyś: „obciach”, „wiocha”.
Czemó – humorystyczne wyrażenie oznaczające „dlaczego?”.
Kiedyś: „ale czemu”, „po jakiego diabła?”.
Delulu – skrót od „delusional” (z ang. „oderwany od rzeczywistości”), opisuje kogoś żyjącego w iluzjach.
Kiedyś: „żyje w chmurach”, „marzyciel oderwany od rzeczywistości”.
Fe!n / Fein / Fin – coś fajnego, cool.
Kiedyś: „w dechę”, „czad”.
Fr / FR – skrót od „for real”, czyli „naprawdę” (używane dla podkreślenia szczerości).
Kiedyś: „serio”, „naprawdę”.
Glamur / Glamour – coś eleganckiego, luksusowego.
Kiedyś: „szpanerskie”, „na bogato”.
GOAT – skrót od „Greatest of All Time” (najlepszy w historii).
Kiedyś: „mistrz nad mistrze”, „geniusz”.
Oi oi oi baka – humorystyczne wyrażenie z języka japońskiego, oznaczające „ej, głuptasie”.
Kiedyś: „ty głuptasie”, „ej, gamoniu”.
Oporowo – coś wspaniałego, wyjątkowego (w pozytywnym znaczeniu).
Kiedyś: „na wypasie”, „odlotowo”.
Riz / Rizzler / Rizz – umiejętność flirtowania, zdobywania sympatii.
Kiedyś: „czaruś”, „ma gadane”.
Sigma – osoba niezależna, działająca według własnych zasad.
Kiedyś: „indywidualista”, „samotny wilk”.
Skibidi – odniesienie do popularnego trendu z TikToka (taniec lub dziwne ruchy).
Kiedyś: „breakdance”, „dziwaczny taniec”.
Slay – robić coś świetnie, wspaniale się prezentować.
Kiedyś: „wymiatać”, „błyszczeć”.
Womp womp – wyrażenie ironicznego rozczarowania lub rezygnacji.
Kiedyś: „phi”, „no to pięknie”.
Yapping – mówienie ciągle, gadanie bez końca.
Kiedyś: „trajkotać”, „paplać”.
Młodzieżowe słowo roku – poprzednie edycje
Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN cieszy się rosnącą popularnością od 2016 roku. W każdej edycji wyłaniane jest słowo, które najlepiej oddaje językowe trendy wśród młodzieży. Oto lista zwycięskich słów z poprzednich lat wraz z ich znaczeniami oraz ich starszymi odpowiednikami:
- 2016: sztos – coś wyjątkowego, niesamowitego; odpowiednik: odlot.
- 2017: xD – wyrażenie rozbawienia, śmiechu; odpowiednik: haha.
- 2018: dzban – osoba niemądra, zachowująca się głupio; odpowiednik: głupek.
- 2019: alternatywka – dziewczyna o alternatywnym stylu życia i ubioru; odpowiednik: subkulturowiec.
- 2020: Plebiscyt nie został rozstrzygnięty z powodu licznych wulgarnych zgłoszeń.
- 2021: śpiulkolot – miejsce do spania; odpowiednik: łóżko.
- 2022: essa – coś, co przychodzi łatwo; odpowiednik: bułka z masłem.
- 2023: rel – wyrażenie utożsamienia się z czyjąś opinią lub sytuacją; odpowiednik: mam tak samo.
Każde z tych słów odzwierciedla zmieniające się trendy językowe i kulturowe wśród młodzieży na przestrzeni lat.
Czy znaczenie tych słów nie jest obce mieszkańcom mniejszych miejscowości, tj. np. Giżycko?
Słowa nominowane do Młodzieżowego Słowa Roku, takie jak „delulu” czy „czemó”, są znane również mieszkańcom mniejszych miast, takich jak Giżycko, głównie dzięki powszechnemu dostępowi do internetu i mediów społecznościowych. Platformy takie jak TikTok, Instagram czy YouTube umożliwiają szybkie rozprzestrzenianie się tych wyrażeń niezależnie od miejsca zamieszkania. Niemniej jednak w mniejszych miejscowościach tempo adaptacji może być wolniejsze, a znajomość takich słów zależy od indywidualnych zainteresowań młodych ludzi, na przykład ich zaangażowania w popkulturę czy kontaktu z trendami językowymi w sieci. W efekcie mieszkańcy mniejszych miast często znają te wyrażenia, choć ich użycie może być bardziej ograniczone w rozmowach codziennych niż w dużych miastach.
Jak różne pokolenia reagują na te nowoczesne słowa?
Dla młodzieży te słowa to integralna część ich tożsamości językowej. Służą do wyrażania emocji, budowania wspólnoty i nadążania za trendami. Wiele z nich pochodzi z internetu, memów czy gier komputerowych, które są kluczowe dla młodzieżowej kultury. Starsze osoby często postrzegają te wyrażenia jako niezrozumiałe lub niepotrzebne zapożyczenia. W niektórych przypadkach budzą one irytację, w innych – zainteresowanie jako ciekawostka lingwistyczna. Dla wielu starszych ludzi to okazja, by lepiej zrozumieć młodsze pokolenia i ich sposób komunikacji.
Dlaczego warto śledzić plebiscyt?
Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku to nie tylko zabawa, ale również ważny wskaźnik zmian w języku i kulturze. Pozwala zobaczyć, jak młodzi ludzie tworzą nowe słowa i adaptują język do swoich potrzeb. To także most między pokoleniami, który ułatwia dialog i zrozumienie.
Czy już masz swoje ulubione słowo? Jeśli tak, oddaj swój głos – to świetny sposób na uczestnictwo w językowej ewolucji!
Głosowanie trwa do końca listopada, a zwycięzcę poznamy w grudniu. Plebiscyt nie tylko wyłania popularne wyrażenia, ale też dokumentuje dynamiczne zmiany w języku polskim. Jeśli masz swoje ulubione słowo, możesz jeszcze oddać głos! Zagłosować można do 30.11, pod tym linkiem – https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku