Kasztany – symbol jesieni w Polsce
Jesień od zawsze kojarzy się z kolorowymi liśćmi, zapachem grzybów i… kasztanami. Jeszcze kilkanaście, kilkadziesiąt lat temu dzieci z niecierpliwością czekały na pierwsze spadające brązowe kulki, które lądowały w kieszeniach, tornistrach i woreczkach. W szkołach nauczyciele zachęcali do robienia ludzików – wystarczyły kasztany, zapałki i odrobina wyobraźni, by powstały całe rodziny figurek.
Dziś ta tradycja powoli zanika. W czasach smartfonów i tabletów kasztany nie wydają się już tak atrakcyjną rozrywką. Ale pytanie pozostaje: czy ktoś jeszcze chodzi na kasztany? Być może to wciąż świetny sposób, by spędzić jesienny dzień z dziećmi i przy okazji powrócić do własnych wspomnień z dzieciństwa.
Kasztany jadalne i niejadalne – jak je rozpoznać?
W Polsce najczęściej spotykamy kasztanowiec zwyczajny, którego owoce – piękne, błyszczące kulki – są niejadalne. Nie można ich jeść, bo zawierają gorzkie i trujące substancje. To właśnie z nich robiliśmy ludziki w szkole i zbieraliśmy całe torby, które później lądowały na parapetach czy w koszach.
Inaczej jest z kasztanami jadalnymi (zwanymi też marronami), które rosną głównie w krajach południowej Europy. Mają inne liście, a ich owoce zamknięte są w kolczastej, gęstej łupinie. To właśnie one trafiają na patelnie i do pieców, gdzie pieczone stają się pyszną jesienną przekąską.
Zastosowania kasztanów – od ludzików po kuchnię i domowe mikstury
Choć „nasze” kasztany nie nadają się do jedzenia, od wieków znajdowały inne zastosowania.
-
Ludziki z kasztanów – klasyka jesiennych zajęć w szkole. To była moda i obowiązek: każdy musiał zrobić przynajmniej jedną figurkę.
-
Kawa z żołędzi i kasztanów – dawniej popularny zamiennik prawdziwej kawy. Dziś wraca jako naturalny i zdrowy napój, wolny od kofeiny.
-
Nalewka z kasztanów – znany w medycynie ludowej sposób na poprawę krążenia i bóle reumatyczne. Do dziś można znaleźć przepisy na „nalewkę kasztanową” w starych zielnikach.
-
Dekoracje jesienne – kasztany to doskonały element stroików, bukietów i ozdób do domu. Nadają wnętrzu przytulnego, jesiennego klimatu.
Moda na naturalne produkty – kasztany wracają do łask?
Choć dzieci coraz rzadziej zbierają kasztany na ludziki, dorośli zaczynają odkrywać je na nowo. W dobie zainteresowania naturalnymi produktami i zdrowym stylem życia wracają przepisy na kawę żołędziową, kasztanową czy nalewki.
Na bazarkach i w sklepach ze zdrową żywnością można znaleźć mieszanki na napary, a w internecie – dziesiątki przepisów na domowe mikstury. Kasztany, choć same w sobie niejadalne, stają się inspiracją do powrotu do dawnych tradycji i „eko-mody”.
Pytania i odpowiedzi (FAQ)
Czy polskie kasztany można jeść?
Nie – owoce kasztanowca zwyczajnego są trujące. Jadalne są tylko kasztany z kasztana jadalnego, którego w Polsce prawie nie spotykamy.
Jak zrobić kawę z żołędzi lub kasztanów?
Żołędzie i kasztany trzeba obrać, uprażyć i zmielić. Powstały proszek zaparza się podobnie jak kawę zbożową.
Czy nalewka kasztanowa działa naprawdę?
W tradycyjnej medycynie używano jej na bóle i poprawę krążenia. Choć nie ma jednoznacznych badań naukowych, wielu ludzi do dziś stosuje ją jako naturalny środek wspomagający.
Gdzie w Giżycku można nazbierać kasztanów jesienią?
Najczęściej pod kasztanowcami rosnącymi w parkach, na skwerach i przy szkołach. Jesienią wystarczy spacer po mieście, by natknąć się na całe dywany błyszczących owoców.
Kasztany w Giżycku – jesień z nutką nostalgii
Spacer po Giżycku jesienią to okazja nie tylko do podziwiania barwnych liści, ale i do zbierania kasztanów. Dla jednych to wciąż fajna zabawa z dziećmi, dla innych – nostalgiczny powrót do czasów szkolnych. A może warto znów zrobić ludzików z kasztanów albo spróbować dawnych przepisów?
A teraz pytanie do Was – czy wciąż zbieracie kasztany jesienią? Robicie z nich ozdoby, ludziki, a może nalewki?
