Historia, tradycja i współczesność spotykają się nad wodą
Kanał Łuczański – tak mówili od zawsze. Tak zapisano w przewodnikach, opowieściach i pamięci mieszkańców. Aż nagle, zupełnie nieoczekiwanie, pojawiła się „nowa” nazwa: Kanał Giżycki. Dla jednych – uproszczenie. Dla innych – odcięcie się od historii.
Ten wyjątkowy kanał, łączący jeziora Niegocin i Kisajno, to nie tylko kluczowy element systemu Wielkich Jezior Mazurskich, ale i miejsce wpisane w tożsamość miasta. Przepływający przez jego centrum, tuż obok zabytkowego mostu obrotowego i zamku krzyżackiego, stał się symbolem Giżycka – żeglarskiej stolicy Polski.
Skąd wzięła się nazwa „Kanał Łuczański”?
Nazwa „Łuczański” pochodzi od dawnej, powojennej nazwy miasta – Łuczany. Po II wojnie światowej, zanim miejscowości nadano dzisiejszą nazwę „Giżycko”, przez krótki okres funkcjonowało właśnie to określenie. Kanał, jako istniejąca już infrastruktura wodna, przejął tę nazwę, która przyjęła się lokalnie i przetrwała dziesięciolecia.
Co ciekawe, jak zauważono w opracowaniach lokalnych, jeszcze w latach 70. i 80. ubiegłego wieku nazwa Kanał Łuczański była powszechnie stosowana w materiałach naukowych i mapach. Dla wielu mieszkańców – to nazwa „od zawsze”.
Skąd więc „Kanał Giżycki”?
W ostatnich latach, w niektórych publikacjach oraz dokumentach urzędowych, pojawiła się alternatywna nazwa: Kanał Giżycki. Prawdopodobnie powstała jako próba dostosowania nazewnictwa do obecnych realiów administracyjnych – czyli nazwy miasta. Być może miała być bardziej intuicyjna dla turystów.
Co sądzą mieszkańcy?
Odpowiedź jest jednoznaczna. Przeprowadzona na Facebooku portalu Cześć Giżycko ankieta pokazała, że zdecydowana większość mieszkańców identyfikuje się z nazwą Kanał Łuczański. To ona funkcjonuje w rozmowach, wspomnieniach i przewodnikach lokalnych. To nią nazywane są mosty, wydarzenia i trasy spacerowe.
„Dla mnie to zawsze był Kanał Łuczański. Innej nazwy nie uznaję” – komentuje jeden z uczestników sondy.
Czy obie nazwy są poprawne?
Tak. Zgodnie z informacjami z dokumentów planistycznych oraz publikacji naukowych, obie nazwy są stosowane i akceptowane. W praktyce oznacza to, że nie ma jednej „oficjalnej” nazwy, a uznanie pozostaje kwestią lokalnej wrażliwości i tradycji.
I bardzo dobrze!
Bo właśnie w takich szczegółach jak nazwa kanału kryje się lokalna tożsamość. Giżycko to nie tylko punkt na mapie – to zbiór wspomnień, zwyczajów, historii i drobnych codziennych odniesień. Dlatego cieszmy się, że Kanał Łuczański nadal żyje w języku mieszkańców, i niech tak zostanie. A kto chce mówić „Giżycki” – też niech mówi, byle z miłością do tego miejsca.
