Sierpień i początek września w Giżycku to nie tylko ostatnie promienie wakacyjnego słońca. To także czas, kiedy w ogródkach, na plażach i w przydomowych altankach pojawia się więcej os niż zwykle. Wiele osób zastanawia się, skąd one się biorą, czemu tak śmiało podlatują do ludzi i co zrobić, aby nie skończyć z bolesnym użądleniem.
Dlaczego w sierpniu jest tak dużo os?
Pod koniec lata w życiu os następuje ważna zmiana – królowa przestaje składać jaja, a robotnice, które do tej pory zajmowały się karmieniem larw, tracą swoje codzienne obowiązki. Wtedy zaczynają aktywnie poszukiwać pożywienia dla siebie, a ludzkie stoły pełne owoców, ciast, słodkich napojów i mięsa z grilla stają się dla nich wyjątkowo atrakcyjne.
Warto wiedzieć, że sierpień to także czas, kiedy stare gniazda os powoli pustoszeją, a same owady stają się bardziej rozproszone – dlatego możemy spotkać je niemal wszędzie, nie tylko w pobliżu miejsca ich gniazdowania.
Osy a żądło – czy one gryzą czy żądlą?
To częste pytanie: czy osa gryzie, czy żądli?
Odpowiedź jest prosta – osa żądli, ale może też gryźć… tylko w innym celu.
-
Żądło osy – gładkie, pozbawione haczyków, dzięki czemu osa może żądlić wielokrotnie. Wstrzykuje wtedy jad powodujący ból, pieczenie i obrzęk.
-
Gryzienie – osa używa silnych żuwaczek do rozrywania pokarmu (np. mięsa czy owoców) lub do obrony. Dla człowieka jest to praktycznie nieodczuwalne w porównaniu do użądlenia.
-
Pszczoły miodne – w przeciwieństwie do os mają haczykowate żądło, które zostaje w ciele ofiary. Po użądleniu pszczoła ginie, osa – nie.
Dlaczego osy lecą do ludzi?
Osy nie atakują ludzi „dla zabawy”. Najczęściej przyciąga je:
-
zapach słodkich potraw i napojów (lody, owoce, soki, ciasta),
-
zapach białkowych dań (grillowane mięso, wędliny, ryby),
-
perfumy i kosmetyki o intensywnym, owocowym aromacie,
-
otwarte kosze na śmieci, resztki jedzenia i kompost.
Ciekawostka: osy mają dobry wzrok i potrafią zapamiętywać lokalizacje, w których znalazły pożywienie – jeśli raz odwiedzą Twój stół, mogą wrócić po chwilę.
Jak zachować się przy osach?
-
Nie machaj rękami – gwałtowne ruchy prowokują osę do obrony.
-
Zabezpieczaj jedzenie – przykrywaj talerze i kubki na zewnątrz.
-
Uważaj na napoje – osy potrafią wlecieć do puszki lub butelki, a łyk z takiego pojemnika grozi użądleniem w usta lub gardło.
-
Unikaj intensywnych zapachów – zwłaszcza owocowych i kwiatowych.
-
Nie zbliżaj się do gniazd – szczególnie jeśli nie masz odpowiedniego zabezpieczenia.
Co zrobić po użądleniu lub ugryzieniu osy?
-
Osa zazwyczaj nie zostawia żądła, więc nie trzeba go usuwać.
-
Miejsce użądlenia najlepiej schłodzić (np. zimnym kompresem).
-
Można użyć żelu łagodzącego swędzenie i obrzęk.
-
W przypadku reakcji alergicznej (duszności, zawroty głowy, opuchlizna twarzy) wezwij pomoc medyczną – to stan zagrożenia życia.
Osy a ekosystem – po co są?
Choć osy bywają uciążliwe, odgrywają ważną rolę w przyrodzie:
-
regulują populacje innych owadów, polując m.in. na muchy i gąsienice,
-
biorą udział w zapylaniu roślin (choć w mniejszym stopniu niż pszczoły).
Dlatego lepiej je unikać i szanować, zamiast bezmyślnie zabijać.
