Możesz więcej, niż myślisz – proste rozmowy, które naprawdę chronią dzieci
Nie trzeba być psychologiem ani mieć supermocy, by ochronić swoje dziecko przed krzywdą. Czasem wystarczy to, co już robisz każdego dnia – rozmowa przy kolacji, wspólny spacer, uważne „jak się dziś czujesz?”. To właśnie te małe rzeczy budują w dzieciach siłę. I o tym właśnie jest nowa odsłona programu „GADKI – proste rozmowy na ważne tematy” przygotowanego przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.
To nie kolejna kampania, która straszy. To zaproszenie do bliskości – do rozmowy, która uczy, że każde dziecko ma prawo do granic, a każdy rodzic ma moc, by je chronić.
Rozmowa, która daje siłę
W świecie, w którym dzieci dorastają z telefonem w ręku, a granice prywatności zacierają się szybciej niż kiedykolwiek, trudno nie czuć lęku. Ale – jak podkreślają eksperci Fundacji – rodzic nie jest bezradny. Wręcz przeciwnie. To właśnie rozmowa, zaufanie i obecność są najpotężniejszym narzędziem ochrony, jakie mamy.
– Silna więź emocjonalna między dzieckiem a rodzicem pozostaje najskuteczniejszym czynnikiem ochronnym w jego rozwoju – mówi Marta Skierkowska, wiceprezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. – Dziecko, które wie, że jego emocje i potrzeby są akceptowane, potrafi mówić o trudnych sytuacjach i ufa, że dorosły zareaguje właściwie.
Ta więź nie powstaje z poradników. Tworzy się z codzienności – z rozmów o błahostkach, wspólnych żartów, przytuleń. To właśnie z tych chwil wyrasta zaufanie, które może później uratować dziecko przed przemocą.
„GADKI” – pięć zasad, które chronią
Program „GADKI” powstał, by pomóc dorosłym rozmawiać z dziećmi o bezpieczeństwie. Bez straszenia, bez patosu – po prostu jasno i mądrze. Nazwa programu to akronim pięciu krótkich zasad:
- G – Gdy mówisz „nie”, to znaczy „nie”
Dziecko ma prawo do swoich granic i ma prawo je stawiać, także wobec dorosłych. - A – Alarmuj, gdy potrzebujesz pomocy
W trudnej sytuacji zawsze można zwrócić się do zaufanego dorosłego. - D – Dobrze zrobisz, mówiąc o tajemnicach, które Cię niepokoją
Nie ma złych sekretów, o których trzeba milczeć. Dziecko powinno wiedzieć, że może mówić o wszystkim, co je martwi. - K – Koniecznie pamiętaj, że Twoje ciało należy do Ciebie
Żaden dorosły nie ma prawa dotykać dziecka w sposób, który wzbudza jego niepokój. - I – Intymne części ciała są szczególnie chronione
Dziecko ma prawo do prywatności i ochrony swojego ciała – bez wyjątków.
Proste, prawda? A jednak potężne. Te kilka zdań może być pierwszą tarczą, jaką dziecko dostanie od dorosłych przeciwko manipulacji, presji czy przemocy. Bo najważniejsze w „GADKACH” nie jest to, co się powie, tylko to, że się mówi – otwarcie, spokojnie, bez tabu.
Dlaczego to takie ważne
Statystyki są brutalne: 26% dzieci w Polsce doświadczyło wykorzystywania seksualnego bez kontaktu fizycznego, a 8% – z kontaktem. Za tymi liczbami kryją się historie dzieci, które nie wiedziały, jak zareagować, i dorosłych, którzy nie potrafili rozpoznać sygnałów. Właśnie dlatego rozmowa ma tak ogromne znaczenie.
Każde „jestem tu dla Ciebie” to sygnał, że dziecko nie jest samo. Każde „możesz mi powiedzieć wszystko” buduje w nim odwagę. A każde „nie musisz się zgadzać na coś, co Cię niepokoi” daje poczucie mocy i kontroli.
Jak rozmawiać z dzieckiem o trudnych sprawach
Wielu rodziców boi się takich rozmów – nie wiedzą, jak zacząć, co powiedzieć, jak nie przestraszyć. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę odpowiada: rozmawiaj po prostu. Nie trzeba idealnych słów. Wystarczy szczerość i uważność. Dzieci czują, kiedy dorosły mówi z troską, a nie z lękiem.
Na stronie gadki.fdds.pl można znaleźć krótkie filmy, scenariusze rozmów i materiały edukacyjne dostosowane do wieku dziecka – od przedszkolaka po ucznia szkoły podstawowej. Są też propozycje zabaw, ćwiczeń i książek, które pomagają rozmawiać o emocjach i granicach w sposób naturalny i wspierający.
GADKI w przedszkolach i szkołach
Program obejmuje również scenariusze lekcji i zajęć dla nauczycieli, pedagogów i wychowawców. Materiały zostały dostosowane do różnych typów placówek – również integracyjnych i specjalnych. Bo każde dziecko, niezależnie od swoich możliwości, ma prawo wiedzieć, jak się chronić i gdzie szukać pomocy.
Obecność – najprostsza forma ochrony
Bycie obok – to najcenniejsze, co może dać rodzic. Obecność sprawia, że dziecko szybciej zauważy, gdy coś jest nie tak. Częściej opowie o tym, co je zaniepokoiło. I przede wszystkim – uwierzy, że zawsze może liczyć na dorosłego. Dziecko, które ufa, jest dzieckiem bezpieczniejszym.
– Nawet drobne, codzienne działania rodziców mają ogromne znaczenie. Uważność, rozmowy i bliskość wzmacniają odporność dziecka – dodaje Skierkowska. – To właśnie rodzice są bezpieczną przystanią, do której dziecko zawsze może wrócić.
Nie tylko rodzice – wspólna odpowiedzialność
Bezpieczeństwo dzieci to nie tylko rola rodziców. To również zadanie szkół, przedszkoli i całych społeczności. Program „GADKI” podkreśla, że rozmowy o granicach, emocjach i relacjach to nie „trudne tematy” – to fundament zdrowego wychowania.
Dlatego Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę zaprasza nauczycieli, edukatorów i samorządy do współpracy. Wszyscy możemy pomóc dzieciom czuć się bezpiecznie – nie przez zakazy, lecz przez zrozumienie, empatię i otwartość.
Dzieciństwo bez przemocy – wspólna misja
Kampanię „Dzieciństwo bez przemocy” organizuje Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę we współpracy z Krajową Koalicją na rzecz Ochrony Dzieci. Partnerami są m.in. Rzecznik Praw Dziecka, Komenda Główna Policji, Narodowy Fundusz Zdrowia, PKDP, LIBRUS, LIDL i ClickMeeting. Patronat honorowy objęli Marszałek Sejmu RP Szymon Hołownia i Marszałkini Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska.
To inicjatywa, która przypomina, że dzieciństwo bez przemocy to nie przywilej – to prawo. A budowanie tego świata zaczyna się w domu. W rozmowie. W prostym „kocham Cię i możesz mi powiedzieć wszystko”.
Jak możesz pomóc już dziś
Wejdź na gadki.fdds.pl i poznaj materiały, które pomogą Ci rozmawiać z dzieckiem o granicach i bezpieczeństwie. Zapisz się na bezpłatne webinary Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. Podziel się tym, czego się nauczysz, z innymi rodzicami. Każda rozmowa ma znaczenie. Naprawdę.
Bo możesz więcej, niż myślisz. A Twoje słowa mają moc chronienia.
