Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, w której organizm nie potrafi prawidłowo regulować poziomu glukozy we krwi. Gdy trzustka nie produkuje wystarczającej ilości insuliny lub gdy organizm przestaje na nią reagować, poziom cukru rośnie, a wraz z nim ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych, nerwów, nerek, serca czy oczu.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia na cukrzycę choruje już ponad pół miliarda ludzi na świecie, a liczba ta stale rośnie. W Polsce zmagają się z nią ponad trzy miliony osób – a wiele wciąż nie wie, że choruje.
To choroba, która potrafi rozwijać się po cichu. Nie boli, nie daje jednoznacznych objawów, ale wyniszcza organizm powoli, dzień po dniu.
Jak rozpoznać cukrzycę?
Najczęstsze objawy to:
-
nadmierne pragnienie i częste oddawanie moczu,
-
przewlekłe zmęczenie i senność,
-
niewyjaśniona utrata wagi,
-
wzmożony apetyt,
-
pogorszenie wzroku (zamglone widzenie),
-
wolne gojenie się ran,
-
częste infekcje i suchość w ustach.
Objawy mogą narastać stopniowo, dlatego tak ważne są regularne badania. Wystarczy prosty pomiar glukometrem lub badanie krwi, by sprawdzić, czy poziom cukru mieści się w normie. W razie wątpliwości warto wykonać test tolerancji glukozy (OGTT) lub oznaczyć hemoglobinę glikowaną (HbA1c), która pokazuje średni poziom cukru z ostatnich miesięcy.
Skąd bierze się choroba?
Wyróżniamy dwa główne typy cukrzycy:
-
Typ 1 – choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy niszczy komórki trzustki produkujące insulinę. Najczęściej dotyczy dzieci i młodzieży.
-
Typ 2 – związana z insulinoopornością i niezdrowym stylem życia. Dotyczy głównie dorosłych, ale coraz częściej też nastolatków.
Do rozwoju choroby przyczyniają się zarówno geny, jak i styl życia – zła dieta, nadwaga, brak ruchu, przewlekły stres i niedosypianie.
Do czego prowadzi lekceważona cukrzyca?
Zaniedbana lub źle leczona cukrzyca prowadzi do dramatycznych konsekwencji.
To choroba, która stopniowo niszczy organizm:
-
powoduje uszkodzenia naczyń i nerwów,
-
zwiększa ryzyko zawałów i udarów,
-
prowadzi do niewydolności nerek,
-
może doprowadzić do utraty wzroku,
-
a w skrajnych przypadkach – do amputacji kończyn.
Dlatego potrzebna jest stała, profesjonalna opieka diabetologiczna – regularne kontrole, konsultacje, edukacja i wsparcie. Tymczasem w Giżycku z tą opieką jest jak z cukrem we krwi w nieleczonej chorobie – skrajnie rozchwiana.
Sport i dieta rozwiązaniem na wszystko. Jest dobrze?
To choroba, której nie da się „zaleczyć” sportem ani dietą.
Wymaga fachowej opieki, badań i prowadzenia przez lekarza, który naprawdę rozumie, co dzieje się w organizmie chorego, a nie tylko przepisuje tabletki i mówi: „Proszę się więcej ruszać”.
W Giżycku natomiast aktywność fizyczna stała się lekarstwem na wszystko.
Każdy problem zdrowotny – od cukrzycy po depresję – da się tu podobno rozwiązać spacerem, bieganiem i dobrym nastawieniem.
Nie brakuje filmów, postów i miejskich akcji zachęcających do ruchu. Problem w tym, że sport nie zastąpi specjalisty.
Lekarze rodzinni – pierwsza linia, która często zawodzi
Cukrzycę najczęściej diagnozuje lekarz rodzinny. To on zleca pierwsze badania i powinien wychwycić niepokojące objawy.
Ale w praktyce bywa różnie.
Wielu lekarzy pierwszego kontaktu nie ma wystarczającej wiedzy o cukrzycy – nie rozpoznają objawów, nie kierują na badania, nie łączą faktów.
Pacjenci słyszą:
„To pewnie stres.”
„Proszę mniej jeść słodyczy.”
„Więcej ruchu i wszystko się unormuje.”
To nie jest medycyna XXI wieku.
To rutyna, brak empatii i brak aktualnej wiedzy, która może kosztować pacjenta zdrowie, a czasem życie.
Wielu lekarzy wciąż traktuje pacjenta jak intruza, a nie partnera w rozmowie o zdrowiu. A przecież to właśnie oni powinni być pierwszymi, którzy w porę wychwycą chorobę i pokierują leczeniem.
Giżycko – miasto bez diabetologa
W naszym mieście nie ma diabetologa w publicznej przychodni.
Nie ma poradni diabetologicznej dla dorosłych ani dla dzieci.
Nie ma dietetyka, do którego można byłoby się zgłosić po wsparcie w codziennym leczeniu.
Osoby z cukrzycą muszą jeździć do Kętrzyna, Mrągowa albo Olsztyna – czasem kilka razy w roku, bo kontrole powinny odbywać się co 4–6 miesięcy. To absurd, by chorzy przewlekle musieli przemierzać dziesiątki kilometrów, żeby zbadać cukier lub skonsultować wyniki.
W Giżycku działa jedna diabetolog, prowadząc swój prywatny gabinet – lekarz z ogromnym doświadczeniem i zaufaniem pacjentów.
Ale jak każdy specjalista, kiedyś odejdzie na zasłużoną emeryturę.
I co dalej?
Bo następców brak, a nowi lekarze rzadko wybierają mniejsze miasta.
To właśnie dziś trzeba myśleć o tym zawczasu – zanim zostaniemy z pustką i pretensjami.
Chorzy potrzebują wsparcia, porady. Potrzebują lekarzy.
W Giżycku coraz trudniej o jakiegokolwiek specjalistę.
Do gastrologa dziecięcego – dwa lata oczekiwania.
Do kardiologa dziecięcego – kolejki zamknięte po dwóch miesiącach od otwarcia.
Do okulisty czy neurologa – lepiej nie pytać.
To nie jest kwestia lenistwa lekarzy, ale złego systemu i braku reakcji lokalnych władz.
Cukrzycy nie wyleczy jogging. Nie zastąpi jej basen, WF w szkołach ani kolejny miejski happening.
Trzeba ludzi, wiedzy, zaangażowania i odwagi, żeby przyznać, że mamy kryzys, a nie „promocję aktywności”.
Cukrzyca nie boli – ale brak systemu już tak
Światowy Dzień Cukrzycy to doskonały dzień, by przemyśleć ten temat, ale też powiedzieć głośno powiedzieć głośno: Giżycko potrzebuje prawdziwej opieki medycznej. Nie propagandy, nie akcji, tylko specjalistów, badań i profilaktyki.
Cukrzyca to choroba, z którą można żyć długo i dobrze – jeśli ma się dostęp do lekarzy, wsparcia i wiedzy.
W Giżycku na razie mamy tylko dobre chęci. A z nich, jak wiadomo, zdrowia się nie zbuduje.
